Detoks Ne Demektir?
Detoks toksinlerden arınma demektir.Bir toksin, vücuda zararlı etkileri olan hastalıklara, alerjilere veya genel bir hastalık hissine sebep olan herhangi bir madde olabilir. Bu toksinleri; sudan, yemekten veya havadan alabiliriz.
Vücudumuzun doğal detoksifikasyon mekanizmaları tüm hızıyla çalışır, terlemek, idrar yapmak ve dışkılamak gibi… Dolayısıyla vücut doğal olarak sürekli kendini detoks yapar.
Sağlıklı bir bireyin savunma sistemi bu toksinlerle baş edebilecek kapasitededir.
Sağlıklı olmanın da birinci şartı yeterli ve dengeli beslenmek ve yaşam boyu düzenli fiziksel aktivite yapmaktır.
Vücudumuza Giren Toksinler En Çok Hangi yolla alınır?
- Sigara içmek
- Mangalda, kömür ateşinde direkt pişmiş yiyecekler
- Güneş ışınlarına korunmasız çok fazla maruz kalmak
- Kirli hava koşulları, egzoz dumanı,
- Çeşitli iş ortamları (narkoza maruz kalan sağlık personeli, kömür ocakları, boya ve çeşitli kimyasal maddelerle çalışılan iş kolları)
Hatta sadece nefes almak bile zararlı toksinlerin alınması için yeterlidir.
Serbest Radikal
Zararlı toksinler kana geçtikten sonra serbest radikal dediğimiz maddelere dönüşürler. Serbest radikaller, sağlam moleküllerden elektron çalarak, onların yapısını bozarak, normal moleküllere zarar veren maddelerdir. Serbest radikallerle vücudun başa çıkması ancak antioksidan vitaminlerin ve suyun yeterli tüketilmesi ile mümkündür.
Oksitlenme (oksidasyon) paslanmak demektir.
Demirin havadaki oksijenle, nemli ortamda birleşmesi sonucu ortaya paslı demir çıkmıyor mu? Nasıl paslı bir demir özelliğini yitiriyorsa hücrelerde zararlı maddeler aracılığı ile oksitlendiğinde aynı paslı demir gibi özelliğini yitirir, ömrünü sürdüremez ve kendini yenileyemez. Oksitlenmeye yani paslanmaya karşı doğanın silahları antioksidanlardır.
Toksinlerden Nasıl Arınabiliriz?
Toksinlerin zararlı etkilerinden korunmak için;
- Antioksidan vitaminler içeren besinlerin alımına daha çok özen gösterin.
- Besinleri pişirme ve hazırlama yöntemi olarak kızartma ve kavurma, direkt ısıda pişirme yöntemleri uygulamayın.
- Rafine edilmiş şeker kullanımı yerine tam tahıl ürünleri ve kuru baklagilleri tercih edin.
- Her öğün taze sebze ve meyve tüketin.
- Günde 8-10 bardak su için veya çay ve kahve dışındaki içecekleri bol tüketin.
- Düzenli egzersiz yapın. Böylece ter bezlerinin düzenli çalışarak toksinleri atmasını sağlamış olursunuz.
Detoks Diyetleri Ne Kadar Süre Uygulanır?
1 Günlük, 3 Günlük, 7 Günlük, 1 Aylık detoks programları çeşitli merkezlerde uygulanıyor.
Detoks diyetleri adıyla sunulan diyet programlarını yakından tanıyalım:
İki gün İstanbul’un yoğun temposundan çıktığınızda bu uygulamaları yapmasanız bile arınmış olduğunuzu hissetmiyor musunuz?
Detoks merkezleri son yıllarda oldukça revaçta. Şehir yaşamından uzakta, stresin olmadığı, şık konforlu mekânlarda bitkisel besinlerle hazırlanmış yiyecek ve içeceklerin sunulduğu ortamlar hazırlanıyor.
Bu uygulamalar sırasında bazı merkezlerde kişilere sadece sebze-meyve suları, bol bitki çayları, çok fazla su verilerek katı besinlerden uzaklaşmaları isteniyor. Hatta bazı merkezlerde lavman yapılarak bağırsakların temizlendiği iddia ediliyor. Bağırsak temizleme işlemleri oradaki floranın ve bakteri yoğunluğunun bozularak sindirim sisteminde hasar verebilecek kadar ciddi sorunlara neden oluyor. Bu nedenle sadece kişileri sıvı besinlerle beslemek onların sağlıklarını olumsuz yönde etkiliyor.
Bu tür programlar insan sağlığını olumsuz yönde etkileyebiliyor. Çünkü vücudun vitamin-mineraller kadar karbonhidratlara, proteinlere ve hatta yağlara da gereksinimi var. Bu gereksinimleri göz ardı ederek neredeyse açlık rejimi diye tabir ettiğimizi bu şekildeki detoks diyetlerini kesinlikle uygulamayınız.
Ancak bireyin özelliklerine göre yeteri kadar besin ve besin öğelerini içeren dengeli diyetlerle, sıvı, sebze ve meyve tüketimi biraz daha artırılarak detoks uygulamaları yapılabilir. Bu tür sağlıklı detoks diyetleri ancak gerçek bir diyetisyen gözetiminde uygulanabilir.
Uzm.Dyt. Aysen Arıcan